Inteligentne oświetlenie w smart home: zestawienie – zalety i wady

Powiem, z których metod ja korzystam i dlaczego. W komentarzach bardzo chętnie dowiem się jakie Wy macie pomysły i w jaki sposób zintegrowaliście lub zamierzacie zintegrować to u siebie. 

Rodzaje inteligentnego oświetlenia

Inteligentne oświetlenie można podzielić na kilka kategorii:

1. Przełączniki światła smart
2. Moduły dopuszkowe
3. Inteligentne żarówki/lampy/kinkiety
4. Oświetlenie przewodowe – moduły do centrali

1. Przełączniki światła smart

Inteligentne przełączniki światła zastępują tradycyjne włączniki, umożliwiając zdalne sterowanie oświetleniem za pomocą smartfona, głosu lub najważniejsze w przypadku użytkowników Home Assistant czyli automatyzacji.

Przełączniki mogą komunikować się po wifi zigbee lub nawet byś sterowane poprzez piloty radiowe o częstotliwości 433MHz. Oczywiście cena będzie uzależniona właśnie od wykorzystywanej technologii. Najtańsze będą te działające po RF 433 i można je kupić za około 25 zł, dwukrotnie droższe będą te komunikujące się z naszym smart home przez WiFi, natomiast najwięcej będziemy musieli zapłacić za przełączniki Zigbee czy Z-wave, które kosztują ok 70-100 zł. Trzeba pamiętać że wykorzystywanie częstotliwości 433 nie jest polecane w kontekście bezpieczeństwa oraz nie zwraca odpowiedzi do nadawcy, przez co Home Assistant nie wie jaki jest stan encji oświetlenia. Poza tym stosunkowo łatwo jest podejrzeć takie częstotliwości i ktoś może nam robić głupie żarty i zdalnie włączać światła w domu. Dlatego tej technologii nie polecam integrować. 

W tym sposobie integracji najciekawsze jest to, że możemy wybrać urządzenie, które jest idealnie dopasowane do stylu Twojego domu. Przełączniki od firmy Kontakt Simon, możemy dobrać nie tylko materiał z jakiego zrobiona jest ramka ale również styl i materiał przycisku. Dlatego nie musicie się o aspekt wizualny martwić.

W przypadku wyboru tego typu integracji warto na początku zorientowac się jaki rodzaj instalacji posiadasz w swoim domu. Starsze budownictwo, a co za tym idzie instalacja elektryczna zazwyczaj nie posiada kabla Neutralnego N, ponieważ do przełączników na ścianie idzie tylko kabel L. Do tego tematu przygotuję specjalny wpis na blogu, gdzie wyjaśnię bardziej szczegółowo o co dokładnie chodzi i w jaki sposób zidentyfikować jaki masz w domu rodzaj instalacji.

Zalety:

• Łatwość montażu
• Obsługa wielu protokołów komunikacji
• Możliwość dobrania idealnego przełącznika w stylu Twojego mieszkania (możesz znaleźć przełączniki retro oraz futurystyczne rozwiązania)
• Są zazwyczaj mało awaryjne, ale warto kupować je z rozwagą, na pewno nie wybieraj przełącznika za 10zł, nawet jeżeli ma to być mega okazja z Aliexpress

Wady:

• Wyższa cena niż w przypadku innych możliwość
• Trzeba wiedzieć jaki ma się rodzaj instalacji elektrycznej

2. Moduły dopuszkowe

Moduły dopuszkowe to niewielkie urządzenia montowane w puszkach elektrycznych, które pozwalają na sterowanie oświetleniem bez konieczności wymiany tradycyjnych włączników. Są one niewidoczne, a jednocześnie oferują wiele funkcji, takich jak zdalne włączanie i wyłączanie światła, ściemnianie, a nawet sterowanie roletami lub innymi urządzeniami elektrycznymi. Jeżeli chcesz wybrać odpowiedni model warto również poza funkcjami zwrócić uwagę na rodzaj instalacji elektrycznej w swoim domu oraz technologię za pomocą której się komunikuje.

W naszym przypadku jest o tyle fajnie, że możemy wykorzystywać wszystkie z tych technologii, a każdą z nich dobrać pod konkretne urządzenie.

Zalety:

• Możliwość wyboru protokołu komunikacji
• Cena jest najbardziej korzystna
• Nie potrzeba wymieniać przełącznika światła, każdy będzie działał, a co najważniejsze z zewnątrz nikt nie wie, że dany punkt jest usmartowiony.
• Jeżeli wykorzystamy te działające po Zigbee to będą one routerami, czyli urządzeniami, które zwiększają obszar sieci Zigbee w domu

Wady:

• Montaż w puszcze jest bardziej wymagający, dobrze mieści się w głębszych puszkach. Sama instalacja jest bardziej skomplikowana 

Ja właśnie wykorzystuję ten rodzaj integracji oświetlenia w moim domu. Ze względu na to, że są one niezawodne, moje przekaźniki komunikują się po zigbee, a drugą zaletą jest to, że rodzina czy goście mogą korzystać z oświetlenia w sposób tradycyjny. Kolejną zaletą jest możliwość integracji lokalnie przez Zigbee, przez co czas reakcji jest mniejszy, oświetlenie działą prawidłowo nawet jeżeli mamy problem z dostawcą internetu a dodatkowo żadne dane nie są wysyłane do chmury.

3. Inteligentne żarówki/lampy/kinkiety

Inteligentne żarówki, lampy i kinkiety to najprostszy sposób na wprowadzenie inteligentnego oświetlenia do domu. Wymieniając tradycyjne żarówki na inteligentne, zyskujesz możliwość sterowania nimi za pomocą smartfona, głosu lub automatyzacji. Możesz zmieniać kolor światła, jego natężenie, a nawet tworzyć dynamiczne sceny świetlne. Tego typu rozwiązania są tak popularne, że dostępne są w popularnych marketach. Biedronka, Lidl, Castorama czy sklepu Action posiadają w swoich asortymentach smart żarówki. Jednak z mojego doświadczenia są one dla Smart Home, szczególnie tego opartego o Home Assistant nie są dobrym rozwiązaniem. Aby prawidłowo funkcjonowały i można było nimi sterować inteligentnie, to muszą cały czas być podłączone do prądu. A więc fizyczny przełącznik światła musi być w pozycji ON. Zazwyczaj do nich warto dokupić smart przyciski, które będziemy instalować w pobliżu włączników światła lub inne elementy do sterowania oświetleniem. Korzystanie z dedykowanej aplikacji do włączania światła przestaje być użyteczne w codziennym użytkowaniu, a wg. mnie Smart Home powinien ułatwiać życie a nie utrudniać. Szybciej jest wchodząc do domu kliknąć przełącznik niż wchodzić w aplikację i włączać światło. W takim przypadku jest to gadżeciarstwo a nie smart home. Taki dom przestaje być przyjazny.

Zalety:

• Tego typu produkty są bardzo popularne, wielu producentów oferuje takie żarówki, lampy, ledy a sprzedawane są nawet w popularnych marketach 
• Można kupić, gotowe zestawy w których znajdują się zarówno oraz piloty w formie przełączników, które można przykleić do sciany
• Najłatwiejszy sposób instalacji i nawet dziecko jest w stanie wkręcić żarówkę smart.

Wady:

• Samo sterowanie oświetleniem odbywa się zazwyczaj za pomoca dedykowanej aplikacji co z definicji przekreśla bycie smart
• Standardowy włącznik musi być cały czas włączony, poniewaz do zarówno musi stale docierać prądz a jeżeli ktoś wyłączy zasilanie to stają się niedostępne w sieci. Co często się zdarza gdy w domu mieszka więcej niż jedna osoba.Przy dłuższym czasie bez doprowadzenia zasilania urządzenia często całkowicie gubią sieć i trzeba ponownie je parować.
• Zazwyczaj sterowanie odbywa się przez chmurę, ponieważ większość jest sterowana przez WiFi oraz aplikację producenta, nie zawsze jest możliwość skonfugurowania lokalnie prez np. Local Tuya

4. Oświetlenie przewodowe – moduły do centrali

Oświetlenie przewodowe z modułami do centrali to rozwiązanie dla bardziej zaawansowanych systemów smart home. Moduły montowane są w centralnej jednostce sterującej, co eliminuje konieczność stosowania włączników na ścianach i daje większą swobodę w aranżacji wnętrz. Systemy te oferują zaawansowane funkcje, takie jak centralne sterowanie oświetleniem w całym domu, tworzenie złożonych scen świetlnych, integrację z innymi systemami smart home, a nawet monitorowanie zużycia energii ¹⁰.

Zalety:

• Ze wszystkich metod jest najmniej zawodne.
• Przy wyborze odpowiedniego sterownika montowanego w skrzynce można zintegrować w każdym systemie inteligentnego domu m.in. Home Assistant
• W większości przypadków sterowanie odbywa się za pomocą otwartych protokołów w sposób lokalny

Wady:

• Praktycznie nie ma możliwości instalacji tego typu sterowania oświetleniem w już urządzonych domach. Tzn. teoretycznie jest, ale wiąże się to z ogromnymi kosztami.

Podsumowanie

Wybór odpowiedniego rodzaju inteligentnego oświetlenia zależy od indywidualnych potrzeb, preferencji i budżetu. Warto zastanowić się, jakie funkcje są dla nas najważniejsze i jaki system sterowania chcemy zastosować. W przypadku prostych zastosowań wystarczą inteligentne żarówki lub lampy, a dla bardziej zaawansowanych systemów warto rozważyć inteligentne przełączniki, moduły dopuszkowe lub oświetlenie przewodowe z modułami do centrali.

Standardowe oświetlenie, czyli oświetlenie główne to jedna z metod integracji w Home Assistant, kolejną, którą polecam Ci się zainteresować to montaż nastrojowego oświetlenia LED, które dzięki Home Assistant będzie tak tanie i proste do wykonania, że będziesz chciał samodzielnie montować w każdym możliwym miejscu. Aby dowiedzieć się jak to zrobić, zachęcam Cię do obejrzenia tego filmu, w którym pokazuję jakie rzeczy przygotować i jak zainstalować WLED w Home Assistant.

Wideoporadnik